Mury obronne
Historia powstania murów obronnych sięga XIII w., kiedy to mieszczanie średzcy wystąpili do króla Karola Luksemburskiego o zezwolenie na budowę.
Mury poprowadzono wzdłuż granic miasta i połączono je z (już dziś nie istniejącymi) zabudowaniami zamku kasztelańskiego.
W kilkudziesięciometrowych odstępach wykonano półokrągłe i wieloboczne baszty. Do miasta prowadziły cztery bramy: Wrocławska, Świdnicka, Legnicka, oraz Rzeźnicza.
Obwarowanie wymagały starannej opieki i regularnych napraw, dlatego każdy fragment pozostawał pod opieką poszczególnych cechów rzemieślniczych.
Do dziś zachowało się ok.1700 m. murów.
Ratusz
Prawdopodobnie na miejscu dzisiejszego, pochodzącego z XV wieku ratusza istniał wcześniejszy, z XIII w. Budynek został zbudowany na planie litery L, krótsze, północne skrzydło połączono z już istniejącą wieżą więzienną. W obu skrzydłach znajdowały się przejazdy, jeden z nich zachował się do dziś w niezmienionym kształcie.
Obok najokazalszej, wyróżniającej się gotyckim sklepieniem sali rajców, w ratuszu znajdował się także sąd, waga miejska i szynk.
Ze skromnego wystroju zewnętrznego do dziś zachowała się dekoracja szczytu południowego z odnowionymi wnękami okiennymi i piękną dekoracją malarską oraz krenelarz, najlepiej widoczny w skrzydle północnym